بایگانی برچسب برای: اسید،استیک

خرید اسید استیک | قیمت روز + ارسال سریع | شیمیایی خورشید

✅ اسید استیک چیست؟ معرفی کامل، ساختار، خواص و کاربردها


🔷 مقدمه

اسید استیک (CH₃COOH) که به آن اتانوئیک اسید نیز گفته می‌شود، یکی از ساده‌ترین و پرکاربردترین اسیدهای آلی در دنیاست. این اسید بی‌رنگ با بوی تند و ترش، به‌طور طبیعی در سرکه خانگی وجود دارد، اما شکل صنعتی آن در غلظت‌های بالاتر و با کاربردهایی بسیار گسترده در صنایع شیمیایی، غذایی، دارویی، نساجی و تولید پلاستیک استفاده می‌شود. اسید استیک به‌دلیل خاصیت اسیدی ملایم اما واکنش‌پذیری بالا، در تولید ترکیبات شیمیایی پایه جایگاه ویژه‌ای دارد.


🔷 ساختار شیمیایی و ویژگی‌های پایه

  • فرمول شیمیایی: CH₃COOH

  • نام سیستماتیک: اتانوئیک اسید

  • جرم مولکولی: 60.05 g/mol

  • گروه عاملی: کربوکسیلیک اسید

  • حالت: مایع بی‌رنگ با بوی تند

  • حلالیت: کاملاً محلول در آب، اتانول، اتر و بسیاری از حلال‌های آلی


🔷 خواص فیزیکی و شیمیایی اسید استیک

ویژگی مقدار / توضیح
نقطه جوش 118 درجه سانتی‌گراد
نقطه انجماد 16.6 درجه سانتی‌گراد (در این دما جامد و شفاف می‌شود؛ به آن “اسید یخی” می‌گویند)
چگالی 1.049 g/cm³
pH محلول حدود 2.4 (برای محلول 1 مولار)
حالت یونیزاسیون اسید ضعیف (یونیزاسیون جزئی در آب)
خورندگی ملایم، اما در غلظت بالا برای پوست و فلزات خطرناک است
بوی خاص سرکه‌ای، تند و نافذ

🔷 روش‌های تولید

  1. روش صنعتی مونواکسید کربن + متانول (فرآیند کربونیلاسیون):
    رایج‌ترین روش تولید صنعتی اسید استیک

    CH₃OH + CO → CH₃COOH\text{CH₃OH + CO → CH₃COOH}

  2. تخمیر بیولوژیکی:
    تولید سرکه از طریق تخمیر الکل توسط باکتری‌های اسید استیک (Acetobacter) – مخصوص صنایع غذایی

  3. اکسیداسیون استالدئید:
    روش قدیمی‌تر و کم‌کاربردتر


🔷 کاربردهای اصلی اسید استیک

✅ 1. صنایع غذایی

  • ماده فعال اصلی در سرکه خوراکی (غالباً 4-8%)

  • نگهدارنده، تنظیم‌کننده pH، طعم‌دهنده

  • تولید طعم‌دهنده‌ها و اسانس‌های مصنوعی

✅ 2. تولید پلیمرها و پلاستیک‌ها

  • ماده اولیه تولید پلی وینیل استات (PVA) و پلی‌اتیلن ترفتالات (PET)

  • کاربرد در تولید چسب، فیلم پلاستیکی و بطری‌های آب

✅ 3. صنایع شیمیایی

  • تولید استرها (مانند اتیل استات)

  • تولید استامیدها و مشتقات شیمیایی مختلف

  • کنترل واکنش‌ها به‌عنوان حلال یا کاتالیزور

✅ 4. صنایع نساجی و چرم

  • کنترل pH در رنگرزی

  • پاک‌سازی و تثبیت رنگ در پارچه و چرم

✅ 5. صنایع دارویی و آرایشی

  • ماده واسطه در سنتز برخی داروها

  • در تولید ترکیبات مراقبت پوستی و لایه‌بردارهای ملایم

  • ساخت مواد نگهدارنده در محصولات آرایشی

✅ 6. کاربردهای خانگی و آزمایشگاهی

  • پاک‌کننده، ضدعفونی‌کننده طبیعی

  • اسید ملایم برای تنظیم pH در آزمایشگاه‌ها


🔷 مزایا و ویژگی‌های خاص

ویژگی توضیح
محلول در آب و بسیاری از حلال‌ها مناسب برای فرمولاسیون‌های متنوع
بازیابی آسان از طریق تقطیر قابل جداسازی است
سمیت نسبتاً کم در مقایسه با اسیدهای معدنی خطر کمتری دارد
کاربرد دوگانه صنعتی و خوراکی در غلظت‌های متفاوت برای اهداف مختلف
قیمت مناسب مقرون‌به‌صرفه برای مصارف انبوه

🔷 هشدار ایمنی

  • در غلظت‌های بالا می‌تواند پوست را تحریک یا بسوزاند

  • استنشاق بخارات غلیظ ممکن است موجب سرفه و تحریک مخاط شود

  • از تماس با چشم، پوست و فلزات نرم باید جلوگیری شود

  • نگهداری در ظروف مقاوم به خوردگی و در مکان خنک توصیه می‌شود


🔷 بسته‌بندی و عرضه

نوع بسته‌بندی توضیح
گالن ۲۰ لیتری مناسب کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها
بشکه ۲۲۰ لیتری برای صنایع متوسط
مخزن IBC ۱۰۰۰ لیتری مخصوص کارخانه‌ها و توزیع‌کنندگان عمده
فروش فله‌ای برای صنایع بزرگ با امکان حمل با تانکر شیمیایی

🔷 نتیجه‌گیری

اسید استیک به‌عنوان یک اسید آلی همه‌کاره، از آشپزخانه تا کارخانه، نقش حیاتی در زندگی روزمره و تولید صنعتی ایفا می‌کند. این ماده با قدرت واکنش‌دهی کنترل‌شده، بوی خاص، و گستره کاربرد بالا، یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در بسیاری از صنایع محسوب می‌شود.


🔷 منابع پیشنهادی برای مطالعه بیشتر

  1. PubChem – Acetic Acid (CID: 176)
    https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Acetic-acid

  2. Encyclopedia Britannica – Acetic Acid
    https://www.britannica.com/science/acetic-acid

  3. William D. Callister – Materials Science and Engineering

  4. Chemistry LibreTexts – Acetic Acid
    https://chem.libretexts.org